Petrol sevinci

Fed'in, agresif faiz artırımı politikasının hızını yakında yavaşlatabileceği yorumları Kasım ayı toplantısının tutanakları ile güçlendi. Cuma günü açıklanacak olan Kasım ayı istihdam raporu bu beklentileri test edecek. Ancak yatırımcıların temkinli olmak için nedenleri var – son altı istihdam raporunun beşi tahminlerden daha iyi geldi ve güçlü bir okuma beklentileri değiştirirse sorun çıkar. Wall Street'in Şükran Günü tatilinin ardından yeniden açılmasıyla birlikte yatırımcılar, perakendecilerin tatil alışverişi dönemini nasıl geçirdiğine odaklanacak. Asya borsaları haftaya düşüşle başladı. Bugün kritik veri açıklaması yok. Dolarda sınırlı güçlenme var.. 10 yıllık tahvil getirileri 3.65’de, ABD'nin Chevron şirketine Venezuela'nun petrol üretimine devam etmesi için lisans vermesi petrol fiyatları üzerinde baskı oluşturdu brent petrol 81 dolara düştü., bitcoin 16 bin dolarda.

BİST ALTERNATİFSİZ YATIRIM ALANI

BİST 100 Endeksi yeni haftaya 4874 puanla başlıyor. 4800’ün üzerinde kaldığı sürece atakların 5 bin puan seviyesini  aşması bekleniyor Büyüme hikayesi güçlü olan, fiyat kazanç oranı düşük hisselerde yoğunlaşma devam edecek. Bankalar, gayrimenkul ve teknoloji sektöründe yoğunlaşma yaşanıyor. Yurtiçinde haftanın en önemli verisi, Çarşamba günü açıklanacak 3 ncü çeyrek GSYHİ rakamları olacak. Ortalama 3.9’luk artış bekleniyor. 2022 yılının tamamına ilişkin büyüme beklentilerinin ortalaması ise yüzde 5,2.. BIST100 Endeks getirisi yılbaşından bu yana yüzde 160 seviyelerine ulaştı. Hisse bazında çok daha yüksek ve çarpıcı primler var. Bazı hisselerde bilanço ve temel verilerle açıklanması mümkün olmayan yükselişler yaşandı. Geçmiş yıllarda sert çıkışlar yaşandığında “yükseklik korkusundan” bahsedilir, temkinli davranılırdı. Bu dönem için BIST100 Endeksi’nde bu yönde değerlendirmeler yok veya çok az  AKFGYO, TAVHL, AKSA, THY, AKSEN, ŞİŞE, ALKİM, KCHOL, ARCLK, LOGO, AYDEM, OYAK, ASELS, İŞGYO, BASGZ, KRDMD, ÇEMAŞ, KERVT, ÇEMTAŞ, EİS, ÇİMSA, EKGYO, DOHOL, GÖZDE, IZDMC hisselerinde alım yapın.

VATANDAŞ BORCUNU ÖDÜYOR

Yeni ekonomi modeli meyvelerini verdi! Borçluluk düşüyor sistem TL'ye dönüyor. Muhalefetin kriz algısı boş çıktı. Küresel resesyon endişelerine rağmen kesintisiz büyüme sürecini 8 çeyreğe çıkaran Türkiye, borçluluk oranlarında da dünyanın gerisinde. Yarın açıklanacak üçüncü çeyrek Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın %4.8 olmasını bekliyorum. Merkez Bankasının açıkladığı  Finansal İstikrar Raporu’nda, ekonominin gerçek yüzü anlatılıyor. Bankacılık sektörü aktif seviyesi tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmış, tahsili gecikmiş alacaklar da %2.2 ile tarihi düşük seviyesine gerilemiş durumda. Yani hem şirketler hem de vatandaş aldıkları kredi borçlarını tıkır tıkır ödüyor. 10 çeyrekten beri sürekli azalan hane halkı borçluluğunun milli gelire oranı %13.3’e geriledi. Bu oran Avrupa’da %75, ABD’de %110 düzeyinde. Yani ülkemizde artan hayat pahalılığına rağmen, halk borçlanmadan harcıyor. Demek ki gelir düzeyi yeterli.

TL VARLIKLARI 7 AYDA %31 ARTTI

Hane halkının Mart ayında 1 trilyon 137 milyar lira olan finansal yükümlülükleri, Eylül 2022'de 1 trilyon 417 milyar lira olarak gerçekleşti. Toplam yükümlülüklerin milli gelire oranı yüzde 16.5'dan 12.5'e geriledi. Vatandaş dövizden TL’ye döndü. Hanehalkının, Mart 2022'de 4 trilyon 297 milyar lira olan finansal varlıkları, Eylül 2022 itibarıyla 5 trilyon 638 milyara çıktı. Yani TL varlıkları 7 ayda %31 arttı. Peki reel sektör yani iş dünyasının durumu nasıl? Tek kelime ile şahane.. 15 milyon doların altında yabancı kredi borcu bulunan firmaların kredi bakiyesi, 2018 Nisan'daki 42.9 milyar dolar seviyesinden yüzde 46 düşüşle 2022 yılı Eylül ayı itibarıyla 23.1 milyar dolara düştü. Şirketlerin borçlarının azalması, kazançlarında kalıcı artış yaşandığını gösteriyor. Dolar yeni haftaya 18.59, Euro 19.19 TL ile başladı. Suudi Arabistan ve Katar’dan yüksek oranda fon akışı ve petroldeki gevşeme dolayısıyla kurlarda gevşemenin belirgin hale gelmesi bekleniyor

ALINAN KREDİLER ÜRETİME DÖNDÜ

KOBİ, ihracat ve yatırım kredilerinin Ocak-Eylül dönemindeki net kullandırımı, 65 milyar liradan 878 milyara gelerek 12 kat arttı.. 1 yıl içinde toplam kredi stokundaki 2.1 trilyon TL artışın 1.7 trilyon TL'si TL kredilerden kaynaklandı. TL kredi stokunda görülen bu artışa ise TL firma kredileri 1.3 trilyon TL katkı ile öncülük etti. 2022'nin ilk 10 ayında TL firma kredilerinde aylık ortalama net kullandırım 136.2 milyar TL olarak gerçekleşirken, bu tutar 2021'in aynı dönem ortalamasının 8.5 katına ulaştı. Bu tutar KOBİ kredilerinde 10 katı aştı. Bu rakamlarla “Faiz düştü, kredi faizleri düşmedi, bankalar kredi alamıyor, diyenlerin” yalanları suratlarına vuruldu. Hükümetin hayata geçirdiği ekonomik düzenlemelerin katkısıyla imalat sektörü firmalarının kredilerden aldığı pay arttı. Pandemi öncesi dönemde toplam kullandırılan krediler içerisindeki payı yüzde 33.1 olan imalat sektörünün payı 2022 Eylül ayı itibarıyla 7 puan artışla yüzde 40.1'e yükseldi. Yani alınan krediler üretime döndü.

AVRUPA NEDEN FAİZ ARTTIRIYOR?

ABD'de enflasyonun zirve yapabileceğine dair geçici işaretler olsa da Çarşamba günü açıklanacak olan Euro Bölgesi enflasyon verilerinin, bloktaki fiyat baskılarının güçlü kalmaya devam ettiğini göstermesi bekleniyor. Ekim ayında %10,6'ya ulaşan Euro Bölgesi TÜFE oranı, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) %2'lik hedefinin beş katından fazla. ECB, Temmuz ayından bu yana en agresif politik adımını atarak Ekim ayındaki toplantısında faizleri 75 baz puan artışla %1,5'e yükseltti ve toplam faiz artırımını 200 baz puana çıkardı. ECB'nin Ekim ayı toplantısına ait tutanaklar geçen hafta paylaşıldı ve politika yapıcılar, enflasyonu düşürmeye yardımcı olmak için faizlerin daha da artması gerektiği konusunda kararlı olmalarına rağmen nihai hedef veya hız konusunda tam olarak anlaşamadıklarını gösterdi. Piyasa beklentileri, ECB’nin 15 Aralık'ta 50 ila 75 baz puanlık bir artış arasında dalgalanıyor. ABD’de özel sektör ve tarım dışı istihdam rakamları tahminleri aşarsa 1.0390 sentle açılış yapan pariteyi 1.0270 sente indirir. Kötü veriler 1.0450 sent direncine ulaştırır.

ALTIN ABD İSTİHDAMINA ODAKLANDI

Batı Afrika ülkesi Gana, döviz artışının yol açtığı enflasyonun önüne geçmek için petrol ürünlerini altınla satın alacak.Gana Devlet Başkanı Yardımcısı Mahamudu Bawumia, Petrol ithalatçılarının döviz talebinin kendilerini zora soktuğunu dile getiren Bawumia, dolar yerine altınla petrol takası yapılmasının ödemeler dengesini kökünden değiştireceğini söyledi yeni politika 2023’ün ilk çeyreğinin sonunda uygulamaya geçecek dedi. Afrika’da bağımsızlığını kazanan ilk ülke olan Gana, Güney Afrika’dan kıtanın en büyük ikinci altın rezervine sahip bulunuyor. Altın Fed tutanaklarının faiz artış hızının yavaşlatılmasına destek göstermesine rağmen dolardaki kazanımların artmasıyla güne 1749 dolarla başlıyor. Ons Fed’in uyguladığı agresif parasal sıkılaştırmasının yedi ay süren bir kayıp serisine yol açmasının ardından, zayıflayan dolarla Kasım ayında yaklaşık yüzde 8 yükseldi. Altın ve gümüş, Fed'in daha az agresif duruşu tarafından yönlendirilmeye devam edecek. Yatırımcılar bu hafta Çarşamba ve Cuma günü açıklanacak istihdam rakamları ile Kasım üretim endeksini izleyecek. Tahminleri aşan veriler dolara değer kazandırır, altın zayıf kalır. Beklentilerin gerisindeki göstergeler doları zayıflatır, altını yükseltir. İkinci ihtimal ağır basıyor. 1740 dolar destek 1765 dolar direnç konumunda. Gram altın haftaya 1046 lirayla açılış yapıyor. Fiyat bugün 1040 – 1050 TL aralığında kalacak.