Denetim, vergi ve danışmanlık hizmetleri şirketi KPMG'nin 2024 Halka Arz Piyasası Özet Raporu'na göre batı ülkelerinde faiz indirimlerinin başlaması ve ekonomik verilerdeki toparlanma olumlu olsa da Asya-Pasifik halka arz piyasalarındaki düşüş trendinin sürmesi sebebiyle global piyasalarda kayda değer bir pozitif görünüm oluşmadı. 2023 yılında 120 milyar dolar olan global halka arz hacmi 2024 yılında yine 120 milyar seviyesinde kalırken işlem sayısı ise 1.325'ten 1.340'a hafif arttı.

Kuzey ve Güney Amerika bölgesinde 2024 yılı halka arz hacminde, bir önceki yıla kıyasla 24 milyar dolardan 34 milyar dolara yüzde 41.7'lik bir artış olmasına rağmen, halka arz adedinde yüzde 10.3'lük sınırlı bir düşüş görüldü. Avrupa, Ortadoğu ve Afrika bölgesindeki halka arz hacmi ise bir önceki yıla kıyasla 22 milyar dolardan 34 milyar dolarak yüzde 54.5 oranında arttı.

Aynı dönemde, bu bölgelerdeki halka arz adedinde de yüzde 5.6'lık bir yükseliş görüldü. Avrupa'da halka arzlardan elde edilen gelir bir önceki yıla göre iki katına çıktı. Bu dönemde; Avrupa'da 104 halka arz gerçekleşirken halka arzların toplam hacmi yaklaşık 18 milyar dolara ulaştı. 2024 yılında Asya-Pasifik bölgesindeki işlem hacmi ise bir önceki yıla göre 73 milyar dolardan 52 milyar dolarak yüzde 28.7 oranında azalırken, arz büyüklerinin küçük olması sebebiyle işlem sayısında yüzde 2.5'lik bir artış kaydedildi. Bu dönemde Hindistan, bölgenin halka arz piyasasında ve globalde en dikkat çeken ülke oldu.

Hindistan tarihinde ilk kez zirveye çıktı

Hindistan, tarihinde ilk kez küresel halka arz hacmi sıralamasında zirveye çıkarak ABD'nin yaklaşık iki katı, Avrupa'nın ise iki buçuk katı kadar halka arz gerçekleştirdi. Ayrıca her ne kadar global halka arz piyasasında, 2024 yılı halka arz adedinde sanayi sektörü ilk sırada yer alsa da arz başına hacmin daha yüksek olması sebebiyle, yaklaşık 33 milyar dolarlık halka arz hacmi ile tüketim ve perakende sektörü hacim açısından birinci sırada yer aldı. Diğer yandan Avrupa, Birleşik Krallık, Hindistan ve Hong Kong'da ortalama halka arz performansları endeks getirilerini önemli ölçüde geride bırakırken ABD ve Japonya'da ise endeksin halka arzlara göre daha iyi performans gösterdiği görüldü.

Türkiye halka arz hacmi yüzde 25 düştü

Raporun Türkiye ile ilgili verilerine göre ise 2024 yılında, 2023 ile paralel olarak borçlanma maliyetlerinin yüksekliği devam etti ve şirketler finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sermaye piyasalarına olan yönelimlerini sürdürdü. Bununla birlikte 2023 yılında 54 olan arz adedi 34'e, 79.3 milyar TL olan halka arz hacmi ise yaklaşık yüzde 25'lik düşüşle 59.5 milyar TL'ye geriledi. Gerçekleşen halka arz hacmi, ilgili yıllar için dolar bazlı değerlendirildiğinde yaklaşık yüzde 46'lık bir düşüşle 3.3 milyar dolardan 1.8 milyar dolara indi. Raporda Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) süreçlerindeki yavaşlamanın, ilgili azalışta önemli bir etken oluşturduğuna dikkat çekildi.

Yatırımcı sayısı son 5 yılın ortalamasının üstünde

Türkiye sermaye piyasaları, 2024 Aralık ayı ile birlikte Merkezi Kayıt Kuruluşu'na kayıtlı 6.9 milyona ulaşan yatırımcı sayısıyla halen son 5 yılın ortalamasının oldukça üstünde seyrediyor. Bununla birlikte, cazip mevduat faizleri ve borsanın gösterdiği negatif performans, 2024 yılında yatırımcı sayısında 2023 yılına göre 700 bine yakın bir düşüşe sebep oldu.